ความเป็นมาของ “จินดามณี”
คำว่า “จินดามณี”
ตามที่พบทั้งในสมุดไทยและสมุดพิมพ์
มีการเขียนไว้หลากหลายรูปแบบ
เช่น จินดามนี จินดามณี และจินดามุนีก็มี
เป็นอันว่าจะยึดเอาเป็นที่แน่นอนในตัวหนังสือที่ปรากฎว่าอย่างไหนเป็นทางถูกแน่นอนไม่ได้ และคำที่เป็นปัญหาก็มีเฉพาะคำพยางค์ท้าย
คือ มนี
มณี หรือมุนี ส่วนพยางค์ต้นคือ “จินดา”
นั้น เขียนเหมือนกันหมด
ตามหลักการเขียนที่ถูกต้อง ผู้จัดทำคิดว่าควรใช้คำว่า “จินดามณี”
ซึ่งแปลว่า แก้วสารพัตรนึก โดยผู้คนในอดีตถืออว่าแก้วเป็นสิ่งที่มีค่ายิ่ง
หากผู้ใดมีไว้ในครอบครองก็จะเป็นมงคลแก่ผู้นั้นฉันใด ท่านผู้ประพันธ์คงหมายความฉันนั้น คือหากผู้ใดได้ศึกษาเล่าเรียนแบบเรียน
“จินดามณี” ก็จะรู้แตกฉานในอักษรศาสตร์ของไทย
ประดุจมีแก้วสารพัตรนึกไว้ครอบครอง
มีโคลงบทหนึ่งท้ายแบบเรียนนั่นได้บอกความไว้ชัดเจนว่า
ลิขิตวิจิตรสร้อย ศุภอรรถ
ด่งงมณีจินดารัตน์ เลอศแล้ว
อันมีศิริสวัสดิ์ โสภาคย์
ใครรู้คือได้แก้ว ค่าแท้ควรเมือง
ฯ
จินดามณี (๒๕๕๑:๑๔๘)